De eerste twee censors, uitsluitend gekozen uit de patricische klasse,  traden aan in 443 v.Chr.

en assisteerden de consuls bij de volkstelling (census) die officieel elke vijf jaar plaatsvond
en eindigde met de rituele reiniging van de Staat. (lustrum)

Hun censorschap werd in 433 door een wet van de dictator Mam. Aemilius Mamercinus

tot achttien maanden teruggebracht.

Als één van de censors in functie overleed moest er, net als bij de consuls,

een ander in zijn plaats worden gekozen.

De inname van Rome door de Galliërs in 393 leidde tot de regel dat indien een censor stierf

gedurende zijn ambtsperiode de andere censor moest aftreden en twee nieuwe censors

dienden te worden gekozen.

Bij de constitutionele hervormingen van 360 werd bepaald dat één van de censors

plebeïsch diende te zijn.

Het duurde nog tot 351 voordat met C.Marcius Rutilus, de eerste plebeïsche dictator,

tevens de eerste plebeïsche censor aantrad.

In een wet van de dictator Q.Publilius Philo uit 339  werd bepaald dat één van de censors

noodzakelijkerwijze plebeïsch diende te zijn.

In 131 v.Chr. waren voor het eerst beide censors plebeïsch.

Censors werden gekozen in de comitia centuriata en door een lex centuriata in hun ambt bevestigd.

Daar zij niet in het bezit waren van het Imperium  hadden zij dus ook geen lictors;

wel waren zij gerechtigd tot het dragen van de purper-gerande toga.

Wanneer de tijd daar was hadden zij recht op een staatsbegrafenis (funus publicum)

die met veel pracht en praal werd voltrokken en waarvan de kosten werden voldaan

uit de senatoriale Aerarium Saturni.

De censors registreerden behalve de naam en leeftijd tevens het vermogen van de burgers

op grond waarvan belasting en o.a.klasse-indeling werd bepaald.

De 4e eeuwsche (tenminste 312 v.Chr.) Lex Ovinia maakte hen verantwoordelijk

voor de openbare moraal (regimen morum)

Zij konden, indien nodig, onwaardig bevonden leden
uit de senatorenstand en ridderklasse verwijderen en nieuwe benoemen.

De regimen morum hield o.a. tevens in: controle op de staatsbegroting
en het verifiëren van maten en gewichten. 

Met de geleidelijke toekenning van nieuwe belangrijke taken nam ook hun status, invloed,

macht en gezag toe en werd het censorschap uiteindelijk, op enkele uitzonderingen na,

alleen nog verleend aan voormalige consuls.

Dit ambt werd mogelijk in 82 door Sulla afgeschaft maar in 70 door Cn.Pompeius

en M.Licinius Crassus weer ingesteld.

Julius Caesar als praefectus morum schafte het in 46 weer af, waarop zijn adoptiefzoon

Augustus het in 28 weer invoerde maar er op toezag dat hij altijd één van de twee censors was

en dus altijd eventuele hem niet zinnende maatregelen  van zijn collega kon terugdraaien.

cos. IV, 342  RE -97-
C.Marcius, de eerste plebeïsche dictator,

was ook de eerste plebeïsche censor.

Mag. Eq.350  RE -329- Broers!
Dit is zeer twijfelachtig daar er in 339 een wet van de

dictator Q.Publilius Q.f.Q.n.Philo  RE -*11- was gekomen die

bepaalde dat tenminste één van de censors plebeïsch moest zijn.

cos. 262  RE -56-
Megellus overleed in functie ; Junius Pera trad vervolgens af.

Zie d.d. 393.

cos. 205  RE -69-
Veturius Philo overleed in functie; Licinius Crassus trad af.

Zie d.d. 393.

cos. 117  RE -93-
Vlg. Syme : C.Caecilius Q.f.Q.n.Metellus Caprarius, cos. 113 

RE -84-

cos. 112  RE -17-
Livius overleed in functie ; Scaurus gedwongen tot aftreden.

Zie d.d. 393.

cos. 113  RE -84-
Vlg.Syme: L.Caecilius Q.f.Q.n.Metellus Diadematus, cos. 117 

RE -93-

cos. 72  RE -17-
Deze verwijderde 64 senatoren uit de Senaat waaronder:

C.Antomius, cos. 63 en Lentulus Sura, cos. 71

cos. 42  RE -30-
(Suet. Clauds.16. ” verder bekleedde hij het ambt van censor,
dat in onbruik geraakt was sinds het voor het laatst door

Plancus en Paulus was vervuld 70 jaar eerder (22 v.Chr.),

maar ook in deze functie …”).