Het Byzantijnse rijk is een voortzetting van het oostelijk deel van het Romeinse Rijk

na de val van het westelijk deel in 476.
In feite begon de deling al in 284 onder Diocletianus die om bestuurlijke redenen het rijk splitste.
De verplaatsing van het politieke machtscentrum van Rome naar Byzantium

(Constantinopel) in 330 door Constantijn de Grote verdiepte de kloof.
Vanaf 383 heerste Theodosius weer voor korte tijd over een onverdeeld rijk,
doch bij zijn dood in 395 vond er een permanente scheiding plaats.
Onder Justinianus I (527-565) vonden er gedeeltelijke heroveringen plaats

die echter niet beklijfden.
 
Onder Herakleios, 610-641, vocht het rijk om zijn bestaan tegen de Perzen.
Er vond een invoering plaats van het Thema-systeem:
een opdelen van het Rijk in ‘provincies’ die militair en economisch zelfstandig waren

door een stelsel van boeren/ soldaten, ter vervanging van de dure beroepslegers.
Syria, Mesopotamië, Palestina en Egypte gingen verloren, mede door de opkomst van de Islam.
Godsdienstige controverse, bekend onder de naam Ikonoklasme, zorgde voor veel onrust.
De kroning van Karel de Grote tot keizer in het Westen in 800 veroorzaakte het twee-keizerprobleem.

Onder de Comnenen (1081-1180) stopte het verval tijdelijk,
echter ten koste van toenemende invloed van met name Venetië en Genua.
De vierde kruistocht van 1204 veroorzaakte de val van Constantinopel en het onstaan van

diverse kruisvaardersstaatjes en Byzantijnse reststaatjes op de Balkan en in Asia minor

het Byzantijnse keizerrijk van Nicea (1204 – 1261) en een ‘restrijk’ in Trebizonde.
De opkomst van de Osmaanse turken, burgeroorlogen, godsdienst twisten en het uitblijven van

militaire steun uit het westen tegen de turken leidde uiteindelijk in 1453 tot de val van Constantinopel,
het restant van het voormalige grote en grootse Byzantijnse rijk.

330 na Chr.
Het Griekse Byzantion - een kolonie gesticht in 658 voor Chr. van de stad Megara -
gelegen op de punt van het schiereiland dat door de zee van Marmora, de Bosporus
en de Gouden hoorn wordt omgeven, werd de nieuwe hoofdstad van het rijk.
De consecratio (Wijding aan de goden) vond plaats
op zondag 8 Nov.324 in aanwezigheid van de keizer.
De stadsmuren die over de hele landengte liepen
van de Gouden hoorn tot de zee van Marmora waren toen voltooid.
De officiële inwijding van de stad vond plaats op 11 Mei 330.

In Constantinopel, Milaan, Sirmium en Trier zetelden de vier praefecti
die respectievelijk de praefecturen Oriens, Italia, Illyricum en Gallia bestuurden.
Deze waren onderverdeeld in veertien diocesen en 117 provincies.
Er was een vaste kroonraad (sacrum consilium) en zeven hofbeambten; ministers. (comités)
 

= Flavius Theodosius Augustus.
Jan.379 – 17 Jan.395.
Werd door Gratianus tot medekeizer
over de oostelijke helft van het rijk aangesteld.
Na de dood van Gratianus in 383
verwierf hij de heerschappij over het gehele rijk.
Bij zijn dood verdeelde hij het rijk onder zijn zonen

Arcadius en Honorius.

Permanente scheiding in een Oostelijk en Westelijk rijk.

Vluchtte naar zijn vorstendom Dalmatië,
alwaar hij na een ballingschap van ca.vijf jaren te Salona

werd vermoord door Glycerius.

Deze werd daarop bevorderd tot aartsbisschop van Milaan.

Laatste keizer van het west Romeinse rijk.
Werd in 476 afgezet door de Germaan Odoaker
die zichzelf uitriep tot koning van Italië
onder erkenning van de soevereiniteit van

de oost Romeinse keizer.

= Flavius Petrus Sabbat(ius) Justinianus Aug.
1 Aug.527 – 14 Nov.565.
Herstelde, met hulp van zijn generaal Belisarios,
voor korte tijd de eenheid van het rijk.
Tijdens zijn regering werd de Aya Sofia (Hagia Sofia)

te Constantinopel  en San Vitale te Ravenna gebouwd.
Onder zijn regering vond de samenstelling van

het Corpus Iuris plaats.

= Flavius Phocas Augustus.
22 Nov.602 – 5 Oct.610.
In 609 schonk keizer Phocas het ‘Pantheon’ aan Paus

Bonifacius IV, deze transformeerde de Romeinse tempel

in een Christelijke kerk gewijd aan Maria en alle martelaren;

(Santa Maria ad Martyres).

Philippikos werd opgevolgd door Artemius zijn voormalige

secretaris onder de naam Anastasios II.

Zette Michael I af maar werd later in de Hagia Sofia door

Michael II vermoord.

Generaal onder Constantijn IX en Romanos IV Diogenes,
kwam in 1078 in opstand tegen Michael VII en riep zichzelf uit

tot keizer; Michael VII abdiceerde.

Neef van Isaak I Comnenus, werd keizer met steun van

het leger na de abdicatie van Nikephoros III.

zoon van Theodoros II Laskaris.
Werd door zijn regent en sedert 1259 medekeizer

Michael VIII Paleologus blind gemaakt en gevangen gezet

en later vermoord.

Regent voor Johannes V, riep zichzelf in 1341 uit tot keizer,
werd - na een burgeroorlog - met steun van de turken

medekeizer in 1347.